NARRAZIOA

Txangoa

Personage:Nire aita eta nik  

Basen behin nire familiar kin etxean nengoen nire aitak esan zuen -joan al gara txango bat egitera? Nik esan nuen -ez gaur eguraldi txarra egingo du.

Hurrengo egunean berriro esan zuen txangoa  nik esan nuen bai. Eta nire aitak furgoneta artu zuen eta mendira joan gien,furgoneta geratu zuen eta mendira joan ginen oinez.

Ur asko ekarri nuen bada ez pada.Gauean ailegatu zen eta kanpamentua motatu nuen gero biak lo egitera joan gien.Hurrengo egunean berriro furgoneta artu genuen eta etxera bueltatu ginen.

EUSKARA KIROLETAN

EUSKARA KIROLETAN

Taldea:

Saioa Teruelo

Patricia Nuñez

Sergio Ortiz

Izan Gutierrez

AURKIBIDEA

1.SARRERA

2.IKERKETAREN FITXA TEKNIKOA

3.EMAITZAK

  3.1.ELKARRIZKETA

  3.2.GALDETEGIA

  3.3.BEHAKETA

  3.4.DATU GEHIAGO

4.IKERKETAREN ONDORIOAK

5.BIBLIOGRAFIA

  

1.SARRERA

Gaur egun ia denok kirola egiten dugu. Badakigu denok erosoagoa gaudela gure ama hizkuntzan praktikatzen edo ikusten badugu kirolan, baina ideia ona izango zen bigarren hizkuntza bat praktikatzea kirola egiteko orduan. Ordea, denok nahi dugu hori egitea? Prest al gaude hori egiteko?

Helburua hori jakitea da; jakitea zenbat pertsona Euskal Herrian euskara praktikatzen dute kirola egiteko orduan, horregatik egin da ikerketa hau.

Ikerketa honetan topatuko zarete hainbat gauzekin, baina inportanteenak atera diren emaitzak dira.

2.IKERKETAREN FITXA TEKNIKOA

Ikerketaren helburua:

1Euskal Herriko kiroletan zenbat euskara hitz egiten den jakitea.

Zergatia: jendea jakiteko zer hizkuntza hitz-egiten dute kirolariak.

Hori jakiteko hainbat gauza prestatu dira:

-Galdetegi bat hainbat gazteei. Haien opinioak jakiteko.

-Elkarrizketa bat aditu bati, kasu honetan Angela Sagredori.

-Behaketa bat, hainbat lekutan.

-Interneteko informazioa bilatu da.

-Galdetegia Angela Sagredo egin diote. Bera saski baloia jolasten du San Viatorren eta galdetegi bat prestatu egin da berarentzat.

-Behaketan Euskal Herriko kiroletan zenbat euskara hitz egiten den jakitea da helburua. Bertan hainbat datu agertzen dira. Leku desberdinetan egin da behaketa.

-Interneteko informazioa web orri desberdinetan informazioa atera dute.

3.EMAITZAK

3.1.ELKARRIZKETA

Datu zehatzagoak jakiteko aditu bati egin diogu elkarrizketa bat. Kasu honetan, Angela Sagredori egin diogu. Bera saskibaloia jokatzen du San Viatorreko ikastetxean, eta hau izan da elkarrizketaren emaitza:

1.Jokatzen edo entrenatzen duzunean, euskaraz ala gaztelaniaz egiten duzu?

-Gure taldean gaztelaniaz entrenatzen eta jokatzen dugu beti.

2. Zergatik egiten duzu hizkuntza horretan?

-Gure entrenatzailea bakarrik gaztelaniaz hitz egiten duelako, eta guretzako hobeagoa da hobeto ulertzen dugulako gure artean.

3.Ezagutzen duzu talde bat bakarrik euskaraz jokatzen duena? Zein da?

-Bai, nire ligan badaude talde batzuk bakarrik euskaraz egiten dutela saskibaloia. Olabide da bat adibidez.

4. Eta gaztelaniaz? Zein?

-Bai ia guztiak egiten dituzte horrela.

5. Noizbait partidu bat jokatu duzue Gasteiztik kanpo? Baietz esan baduzu, non?

-Bai jokatu dugu Gasteiztik kanpo. Bizkaian jokatu dugu.

6.Beste taldeekin, euskararen kontuan nabaritu duzue desberdintasunak?

-Bai. Beraiek euskara desberdina hitz egiten dute, eta nire ustez hobeto gu baino, haien artean euskaraz praktikatzen zenuen beti, jokatzen partiduak eta entrenatzen partidurako.

7. Beste taldea euskaraz hitz egiten badu, eta zuk, gaztelaniaz, aldatuko zenuen euskarara, edo gaztelaniaz jarraituko zenuen?

-Kontua da ez dugula gure kontran dagoen ekipoarekin hitz egiten baina hitz egingo bagenu, euskaraz jarraituko genuen hitz egiten beraiekin, baina gaztelaniaz hobeto ulertzen gara gure artean.

8. Zure ustez zer hizkuntzan jokatzen duzue hobeto, gaztelaniaz ala euskaraz? Zergatik?

-Nire ustez gaztelaniaz jokatzen dugu hobeto. Espontaneoagoa delako, eta gu gaztelaniaz hitz egiteko ez dugu behar pentsatzea hitz egin baino lehen, baina euskaraz bai pentsatu behar dugu zer eta nola esan behar dugu gauzak, eta saskibaloian dena azkar egin behar dugunez gaztelaniaz egiten badugu hobeto, baina euskaraz egitea ez zait asko inporta egia esanda.

3.2.GALDETEGIA

Pertsonen iritzia hobeto jakiteko galdetegia hau gazteei batzuk kirola praktikatzen edo ikusten duenei egin da. Hau izan dira emaitzak:

1.Kirola praktikatzen duzu?

Ikusten denez, gaur egun ia pertsona guztiak kirola praktikatzen dute.

2.Kirolak praktikatzen edo ikusten baduzu, euskaraz edo gaztelaniaz egiten duzu?

Erantzun honekin ikusten da gaztelania irabazten duela, euskara galtzen du, baina zergatik da horrela?

3. Euskaraz ikusi edo praktikatu bazenu, ulertuko zenuke?

Ikusten denez grafikoan, denok ulertuko zenuen euskara kirola egitean.

4.Gustuko izango zenuen euskaraz egitea?

6.Eta gaztelaniaz?

Grafikoetan ikusten duzuenez jendea gaztelaniaz euskaraz baino gehiago gustuko du, baina kirola euskaraz egingo bazenuten , ulertuko zenuten. Orduan zer egin daiteke horiei laguntzeko?

7.Futbol zelaietan komentarista euskaraz eta gaztelaniaz hitz egiten du. Laguntzen dizu edo nahiago duzu bakarrik zure hizkuntzan hitz egitea?

8.Kirol batera apuntatzen zarenean eta euskaraz dela ikusten duzunean, apuntatzen zara edo uzten duzu hizkuntzarengatik?

9.Gustura zaude kirolan zure ama-hizkuntza ez bada hitz egiten?

10.Kirola praktikatuko bazenu, gaztelaniaz edo euskaraz egingo zenuke? Zergatik?

Azkenean ikusi duzue jendea kirola egiteko orduan gaztelaniaz hobeto ulertzen dutela , eta nahiago dutela  praktikatzea edo ikustea  gaztelaniaz euskaraz baino.

Beste batzuei, jende gutxiei baina batzuei, ez zaizkie inporta euskara kirola egiterakoan.

3.3.BEHAKETA

Leku desberdinetan behaketa bat egin da leku bakoitzeko desberdintasunak ezagutzeko euskara kiroletan kontuan hartuta.

Ikusten da San Viatorreko polikiroldegian euskara ez dela asko praktikatzen behaketa honen kontuan.

Sansomendiko futbol zelaian ez zeuden jende asko, baina hor zeudenen jendeetatik talde bat euskaraz hitz egiten ari zen.

Olabideko ikastolan, kirola praktikatzen ari zuten  jendetik, euskaraz eta gaztelaniaz aritzen ziren.

Unamunoko ikastolan, kirolaren kontuan, ez zeuden jende asko euskaraz praktikatzen, bakarrik talde txikiak.

Behaketa honekin ikusten dugu jendea ulertzen duela hobeto gaztelania euskara baino kirola egiteko orduan, baina oraindik daude jendea euskaraz aritzen dena. Agian,  derrigorrez egin behar dute horrela, edo agian beraiek nahi dutelako, baina kontua da euskaraz egiten dutela.

3.4.DATU GEHIAGO

Kirolaren kontuan, ikusi dugu euskara ez dela asko praktikatzen. Baina elkarte batzuk kirolarekin zerikusia dutenak ere  daude , euskararen alde.

-KORRIKA: euskararen alde Euskal Herrian zehar lasterka egiten den martxa da, arineketan egiten den manifestazio baten modukoa. Bi urtez behin egin ohi da eta bi aste inguru behar izaten du lurralde guztia zeharkatzeko. Urtero ibilbidea aldatu egiten da, baina beti 2.300 kilometro inguru izan ohi da. Ateratzen denetik amaitu arte, lekukoa eskutik eskura, herriz herri aldatzen joaten da, baina martxa ez da inoiz geratzen, ez gauez ezta egoera klimatologiko txarrengatik ere.

-KIROLA EUSKARAZ: Programa bat da, eta bere helburuak dira euskara erabiltzea kirola egiteko orduan. Formatzen dute heziketa fisikoko irakasleak eta sortzen dute kirolezko materiala euskaraz. Denborarekin, helburu horiek indartu eta zabaldu egin dira. Aktibitate asko ere egiten dute dena aurrera eramateko. Hau da haien interneteko orria: http://www.kirolaeuskaraz.net

4.IKERKETAREN ONDORIOAK

Ikerketa honetan ikusi duzuen bezala, gazte kirolariak ez dute kirolan euslera asko hitz egiten.Galdetegi, inkesta eta behaketa asko egin ondoren, aztertu duzue emaitza hori dela. Zergati desberdin asko topatu duzue ,bakoitza kausa eta ondorio desberdin batekin. Hauek izan dira kausak:

• Angelak esan duen bezala, bere kasuan ez da kideen arteko arazoa. Entrenatzailearena baizik.Bere entrenatzailea ez daki euskara eta hori arazo bat izan da.  Egia esanda, kideen artean batzuetan euskaraz aritzen ziren.

• Galdetegian ikusi duzuen bezala, gazte batzuek esaten dute ez dutela euskara erabiltzen gaztelania errazagoa delako.

• Beste batzuek esan dute gaztelania erabiltzen dutela haien ama hizkuntza dela eta.

Arazo hauen konponbidea:

• Talde hau hizkuntza praktikatu al du baina entrenatzailearekin hizkuntza aldatu behar du. Agian ez da oso eroso izango baina ikasteko aukerak berdinak dira.

• Noski gazte batzuetako euskara zaila izango dela , baina aparte usten baldin ba dute aukera berria galduko dute eta gero iraganean aukera gehiago galduko dute.  Kausa honetako konponbidea da bakoitza jakitea hazieran dena zaila dela.

• Hizkuntza bat zure ama hizkuntza ez izatea ez da arazo larri bat. Agian etxean ez zen hitz egingo, baina etxetik kanpo  berdin hitz egin ahal da .

Beste batzuetan kausa besteek ez dutela hitz egiten da. Kausa hau bai dela larria, azkenean inork arituko delako euskararekin. Denok besteek egiten dutena egiten badin ba dugu ,azkenean hizkuntza bat bakarrik geratuko zen. Nahi duzuen hizkuntza hitz egin behar da.

5.BIBLIOGRAFIA

3.4.Datu gehiago:

Korrika: wikipedietatik atera da informazioa.

kirola euskaraz: http://www.debagoiena.eus/es/deporte/kirola-euskaraz

Erreportajea

KUTSADURAREN LARRIA Arazo larri bat gure planetan kutsadura da. Baina benetazko arazoa da jende batzuei ez zaizkie batere inporta. Kutsaduraren arazoa konpontzeko denok batera egin beharko dugu, Orduan, jendeari animatu beharko diogu laguntzeko hau konpontzeko.

GAZTEAK  EDO HELDUAK? Jende gehien pentsatzen du gazteak direla kutsatzen dutenok. Baina hori ez da horrela, helduek ere kutsatzen dute. Egia da, haiek gutxiago kutsatzen dutela, baina pixka bat zerbait da. Totalean helduek %6,8 kutxatzen dute. Gazteek, %66,1, beraz haiek askoz eta gehiago kutsatzen dute helduek baino. Arazo larriena da, inporta ez zaizkiela. Botila problema, gazte gehienak probokatzen dute. Batez ere kristalezkoak badira. Neguan ez da ezer pasatzen, baina uda bada sua egoteko arrisku larria dago. “Arazo larriena da, inporta ez zaizkiela.” Heldu batzuk birziklatzen dute, baina gazte askok ez dute batere nahi. Birziklatzea produktuak zaborretara botatzea baino hobea da. Baina, batetik, birziklatzeak kutsatzen du. Energia behar du eta prozesuak kutsadura sortzen du. Bestetik erabilpen bakarreko aukerak askoz produktu gehiago produzitzera behartzen du. Horrek askoz baliabide gehiago ustiatu beharra dakar.

PLASTIKOZKO POLTSAK Beste arazo larri bat da plastikozko poltsena. Haiek asmatu aurretik, hondakin atal hau hutsaren hurrena zen. Urteetan erabiliak izan ondoren hondatutako poltsa berrerabilgarri gutxi batzuek osatzen zuten bakarrik hondakin atala. Horrek erakusten du poltsa biodegradagarrien ordezkapena bigarren mailako gaia dela arazoari benetako irtenbidea eman nahi bazaio. Guzti horri, biodegradagarri izena ematen zaien poltsa asko benetan bioegradagarriak ez direla gehitu behar zaio. Badira horrela izendatu arren, plastikoa zati txikitan zatitzen diren poltsak, baina benetan desegiten ez direnak. Hauek ere ingurumena kutsatzen dute. Konponbidea asmatu beharrik ez dago. Gaizki egindako bidea baino atzera egin beharko da. Denok batera ahal dugu!

EKOLOGISTAK MARTXAN ELKARTEA	ZER EGITEN DUTE KUTSADURAREN KONTRAN?

Munduan hainbat ekologista elkarte daude. Adibidez, Greenpeace. Baina Espainian, ere bai daude. Adibidez, Ekologistak Martxan. Elkarte hau, herrietatik eta hirietatik banatutako 300 talde ekologista baino gehiagoko konfederazioa da. Taldeak konfederazioa konformatzen diren guztiek jatorri ideologiko berak partekatzen dituzte eta urteroko batzar konfederatuan elkartzen dira antolaketaren bide estrategikoak erabakitzeko.

Sentsibilizazio kanpainak, ingurumena kaltetzen duten jarduera haien kontrako salaketa publiko dira. Ingurumenean baldintza hobeezinetan bizi izatera bizidun guztien eskubidea babesten dute. Modelo sozial zuzena aldezten dituzte, solidarioa eta hain zuzen ere, ez kontsumista, lan duinera, etxebizitzara, heziketarako osasunerako eskubidean oinarrituta.

KUTSADURA Duela urte batzuk garapen ekonomikoak naturan arazo larria suposatzeko moduko eragina edukiko zuenik  pentsaezina zen. Hasieran eragin negatiboak industrigune eta hirietara heltzen zen bakarrik .Baina XX.mendearen bukaeran, gizon -emakumeen ekintzen eragina Lur osoko airera , uretara eta lurzorura iritsi da . Kutsadura motak daude haien artean airearen kutsadura eta kontaminazio akustikoa. Airearean kutsadura beste arazo batzuk eragiten ditu: besteak beste; berotegi efektua.

KUTSADURA  AKUSTIKOA Gaur egun gure hiriak gero eta zaratatsuagoak dira. Kontaminazio akustikoak eragin handia dute pertsonengan. Garraiobideek, industriaren jarduerek eta eraikin publikoek sortzen duten zarata-mailak, osasun-kalte desberdinak sor ditzake. Urduritasuna, erritmo kardiakoren asaldura loezina eta zentzumen-aparatuan kalteak kontaminazio honen ondorio batzuk dira. “Gaur egun gure hiriak gero eta zaratatsuagoak dira.”